TROOSTPLEK
De Hoevetuin is een troostplek. De tuin kreeg deze bestemming nadat de jongste zoon van één van de initiatiefnemers uit het leven stapte. We creëren een rustige, mooie omgeving midden in de natuur, die uitnodigt tot ontmoeting en gesprek, of om alleen naartoe te komen en stil te staan bij verlies. Er staat een mooie troostbank, gemaakt door een familielid van de jongen. We maken hiermee ruimte voor iedereen die dat wil, om verdriet over het verlies en herinneringen aan onze dierbaren te delen.
We maken ook ruimte voor schoonheid en kunst, in samenwerking met kunstenaars en de Academie voor Beeldende Kunst van Mortsel. Zo zal kunstenaar Mark Van Eygen een beeld maken van de oude kerselaar, dat beschutting zal vinden in de glazen inkomhal van Hoeve Dieseghem. Het hout zal eerst een periode te drogen liggen tot het gebruiksklaar is. In afwachting van het definitieve kunstwerk, nemen we een bestaand kunstwerk van deze kunstenaar in bruikleen, ‘Tweede leven’ uit notelaarhout.
We werken samen met verenigingen en de scholen in de buurt.
We maken er samen een mooie, groene plek van waar ruimte is voor ontmoeting en troost; je kan er in alle rust verstillen, rouwen en troost vinden in de schoonheid van de natuur; je kan er ook samenkomen, delen en verbinden. Hier kan je alleen of samen aan je dierbare denken, over je dierbare praten, of net even je gedachten verzetten door te genieten van wat hier groeit.
Wie met vragen zit over zelfdoding of nood heeft aan een gesprek, kan terecht bij de Zelfmoordlijn op het gratis nummer 1813 en op de site www.zelfmoord1813.be.
Naast ons initiatief zijn er vele andere:
Organisaties die hulp, troost en steun kunnen bieden bij verlies:
Berrefonds biedt ondersteuning aan ouders en families van kinderen die overlijden tijdens de zwangerschap, na de geboorte of tot de leeftijd van 12 jaar. De vzw biedt een Koesterkoffer aan om het verdriet gaandeweg te verweven in het verdere leven. Om verbinding te creëren binnen het gezin, om zorg te dragen voor ouders en hun omgeving en de deur te openen naar het brede aanbod van nazorg. Daarnaast is het Berrefonds een forum waar lotgenoten elkaar kunnen ontmoeten via praatgroepen en evenementen. In de warme omgeving van het Koesterhuis zorgt men voor een veilige en zorgzame context waar iedereen zichzelf kan zijn. Ook het sociaal netwerk van de getroffen gezinnen is welkom.
Vzw Boven de Wolken biedt kosteloze professionele fotoreportages aan sterreouders, die hun baby verloren voor, tijdens of kort na de geboorte. De prachtige foto’s dienen als waardevolle herinnering en ondersteunen het rouwproces. Men streeft naar bewustwording en openheid rond perinataal verlies en rouw. Ze organiseren vormingen en delen informatie, en maken perinataal verlies bespreekbaar voor artsen, zorgverleners, beleidsmakers en de brede samenleving.
Vzw ConTempo wil een veilige haven bieden voor mensen in rouw na het overlijden van hun partner. Het is een plek waar men – zo lang als nodig – terecht kan met pijn en verdriet, met elke vraag, elke zorg en elke verzuchting waar men als rouwende mee wordt geconfronteerd. De stimulerende kracht van contacten tussen lotgenoten en professionele begeleiders en een breed aanbod aan vormende, culturele en ontspannende activiteiten, vormen de ruggengraat van de vereniging. Daardoor bieden ze mensen de kans om opnieuw zelfvertrouwen op te bouwen, de richting van hun leven te herbepalen en weer een positieve en actieve rol te spelen in de samenleving.
Vzw Eleonoor voorziet ‘rouwkost’ voor het gezin in de week (5 opeenvolgende dagen) na de stilgeboorte of het overlijden van een kind (tot 12 jaar). Eleonoor zorgt voor ‘echt’ eten, lekker en zoals het thuis is. De vrijwilligers bereiden met veel liefde en zorg dagelijks een verse maaltijd die door hen aan huis wordt gebracht. Dit is gratis en wordt door giften mogelijk gemaakt.
Lost&Co is er voor mensen die verlies meemaken. Verlies zien we breed: iemand verliezen of jezelf verliezen door een ziekte als kanker of een depressie. Samen met de vrijwilligers (compagnons, graag-gedaan-ers, ambassadeurs en gloedvrijwilligers) maken ze rouw en verlies zichtbaar en bespreekbaar. Lost & Co steekt verlies niet weg maar geeft het ‘een gouden randje’.
Troosthuis Gloed: Antwerpsestraat 126, 2500 Lier
Met Lege Handen is een zelfhulpgroep van ouders die een baby hebben verloren voor, tijdens of na de geboorte. Ze begrijpen het immense verdriet en bieden een helpende hand. In hun ontmoetingsmomenten vindt men steun, erkenning en herkenning. Ze delen hun emoties, moeilijke momenten en herinneringen. Hoewel niemand jouw verdriet kan wegnemen, kun je je gedragen, gesteund en begrepen voelen door lotgenoten. MLH heeft ook een gesloten Facebookgroep en een tijdschrift ‘t Lichtpuntje. Ze delen hun ervaring in scholen en ziekenhuizen.
Missing You ijvert ervoor dat ieder kind, jongere of jongvolwassene tussen 6 en 30 jaar, die geconfronteerd wordt met verlies ruimte en gepaste steun krijgt. Met maandelijkse rouwgroepen, het jaarlijkse rouwkamp en -weekend en andere lotgenotenactiviteiten geven ze hen de kans te leren omgaan met hun verlies, om te leren verwoorden en uitbeelden wat er in hen omgaat. Daarnaast organiseren ze vormingen rond rouw en verlies.
Moving Closer als collectief gelooft in de kracht van verbinding tussen kunst en zorg. Ze ontwikkelen unieke rituelen en projecten die aandacht vragen voor rouw in onze samenleving of ruimte creëren voor verlies en verdriet. Toegankelijk, zorgvuldig, op maat en samen gedragen. Dit resulteerde o.a. in de Onumenten, bijzondere plaatsen om te herinneren en te rouwen in verbinding.
Oona Foundation bezorgt kosteloos opbaringsmateriaal om je overleden kindje op een veilige manier dicht bij jullie te houden. Zowel in het ziekenhuis als thuis. Manden met koelelementen, mooie schalen voor wateropbaring en een koelmatras om in het eigen babybedje of wieg te leggen. Oona Foundation vzw ijvert ervoor om kindjes zo lang als mogelijk, veilig en geborgen, bij de ouders te laten verblijven.
OVOK is een vzw die bestaat door en voor Ouders van een Overleden Kind. Ze richt zich op alle ouders die een kind verloren, ongeacht de leeftijd waarop dat gebeurt en ongeacht de doodsoorzaak. Een netwerk van familie en vrienden kan bij rouw een grote steun zijn, maar soms is er de behoefte om te kunnen praten met een lotgenoot, met iemand die uit eigen ervaring begrijpt wat het is een kind te verliezen. OVOK organiseert ontmoetingsmomenten op 12 locaties in Vlaanderen. Er zijn wandelingen, lezingen, workshops. Ook individueel wordt er een luisterend oor geboden.
Het Postkantoor is een postkantoor voor brieven naar overleden mensen. Want liefde overlijdt niet. Je kan een handgeschreven brief sturen naar het postkantoor en ontvangt als antwoord een hertekening (een interpretatie van jouw brief) terug.
POSTADRES:
Postkantoor 00/00/00
Brief aan een overledene
Postbus 40 / B-9000 GENT-CENTRUM
Sluit een postzegel bij de brief zodat het postkantoor een antwoord kan terugsturen. Vergeet zeker niet je adres te vermelden in de brief of op de keerzijde van de briefomslag.
Reveil wil de Vlaamse rouwcultuur de 21e eeuw in loodsen. Ze organiseren ingetogen concerten op 1 november op meer dan 100 begraafplaatsen in Vlaanderen met lokale muzikanten en kunstenaars. Ze bewaren verhalen over overleden geliefden op de Verhalenbank en publiceren de mooiste teksten in het jaarlijkse Reveil Verhalenboek. Ze brengen de verschillende organisaties die werken rond rouw samen en organiseren jaarlijks conferenties onder rouwspecialisten en -trekkers. Ze betrekken partners in hun zoektocht en delen hun bevindingen op events en met het beleid.
Rouw- en verliescafés bieden een ongedwongen manier om mensen samen te brengen rond het thema verlies en draaien in de eerste plaats rond ontmoeten. De onderwerpen zijn uiteenlopend: partnerverlies, relatiebreuk, verlies van een kind, levend verlies door dementie, … Telkens komt iemand spreken die het thema goed kent. Er is tijd voor vragen en ervaringen uitwisselen. Je verlies wordt er gehoord en gedeeld.
Stiltekracht start jaarlijks een lotgenotengroep voor rouwenden van 40 tot 65 jaar met partnerverlies. Maximaal 9 lotgenoten komen 8 maal samen in een gezellig huis op de grens van Mortsel-Edegem. De thema’s die worden besproken hangen af van wat bij de lotgenoten leeft: je eigen draagkracht en draaglast én die van je directe omgeving; gevoelens en emoties als verdriet, schuld, boosheid, angst,. . . hoe bepalen ze je leven? Hoe ga je er mee om?; overlevingsmechanismen en veerkracht; grenzen, en hoe verleg ik ze?; nieuwe zingeving; groeien naar een nieuw partnerschap, intimiteit en seksualiteit.
De lotgenoten bepalen mee de koers die ze varen. Het uitwisselen en beluisteren van ervaringen kan krachtig bijdragen aan inzichten in de persoonlijke verlieservaring en aan herstel.
Geert en Veerle doen dit als vrijwilliger. Op een ondersteunende, veilige, creatieve en ontspannen manier geven ze aan iedere deelnemer persoonlijke aandacht. Er is steeds een troostende tas koffie of thee met lekkers erbij. Bijdrage 100 euro voor de 8 avonden.
Huize Koromiro, Molenlei 215, 2650 Edegem
Werkgroep Verder na Zelfdoding is het expertisecentrum in rouwen na zelfdoding en het aanspreekpunt voor nabestaanden na zelfdoding. Je kan er terecht voor info, advies en vele vormen van lotgenotencontact. Ook voor professionals en betrokkenen heeft de organisatie een aanbod.
Boeken en tijdschriften die je kunnen helpen om je verlies te dragen:
Volwassenen
TIJDSCHRIFTEN
- Reveil (jaarlijks sinds 2022)
- ’t Vergeet Mij Nietje – Magazine voor Ouders van een Overleden Kind OVOK
- ‘t Lichtpuntje – tijdschrift voor ouders van een overleden kind van Met Lege Handen
BOEKEN DIE INZICHT BIEDEN IN ROUWEN
- De vele boeken van prof. dr. em. Manu Keirse, psycholoog en doctor in de geneeskunde, o.a.:
- Vingerafdruk van verdriet – Woorden van bemoediging: één van de grootste klassiekers op het vlak van rouwen en troost; om telkens weer ter hand te nemen.
- Verdriet – Leren omgaan met afscheid (2016)
- Van het leven geleerd – Levenslessen over verlies en verdriet
- Helpen bij verlies en verdriet – Een gids voor het gezin en de hulpverlener (2003)
- Kinderen helpen bij verlies – Een boek voor al wie van kinderen houdt (2018)
- Als je een prille zwangerschap verliest – Hoe omgaan met een miskraam
- Afscheid van moeder – Als sterven een stuk leven wordt
- Stil verdriet (Boek + CD)
- Later begint vandaag – Antwoorden over de laatste levensfase, palliatieve zorg en euthanasie
- Ze zeggen dat het overgaat… het boek dat je helpt om te gaan met rouw en verlies. Johan Maes en Evamaria Jansen (2009). In dit boek worden een aantal maatschappelijke mythes over rouw ontkracht. De auteurs hebben gegevens uit het meest recente wetenschappelijke onderzoek samengebracht met ervaringen uit hun praktijk als psychotherapeut en rouwtherapeut. Theoretische inzichten en concrete praktijkvoorbeelden worden afgewisseld met verhalen die raken tot in de ziel.
- Boeken van Elisbath Kübler-Ross
- Mijn kind is dood. Leven tussen verdriet en troost. Referatenboek 20 jaar vzw OVOK (2003)
- Het boek van de schoonheid en de troost – samengesteld door Wim Kayzer (gelijknamige TVserie op VPRO in 2000) Antwoorden van 29 schrijvers, wetenschappers, filosofen, kunstenaars en musici op vragen als: Vertel me wat dit leven de moeite waard maakt. Waarin vinden we schoonheid? Waardoor worden we getroost?
- Het rouwende brein – Verrassende ontdekkingen over leren, liefde en verlies. Mary-Frances O’Connor, PhD (2023)
- Op afstand nabij. Uus Knops (2021). Een klein troostboek voor eenieder die afscheid moet nemen van een dierbare. Psychiater, psychotherapeut en ervaringsdeskundige dr. Uus Knops geeft informatie en inspiratie over rouw en troost. Ze onderzoekt wat helend en helpend kan zijn, vertelt hoe te balanceren tussen activeren en accepteren, en laat zien hoe in afscheid ook schoonheid schuilgaat. Ze heeft aandacht voor de rouwenden en voor hen die de rouwenden nabij willen zijn.
- Verdriet dat niet verdwijnt – Door-leven na de dood van een kind, broer of zus. Marinus van den Berg (2006). Hoe beïnvloedt de dood van een kind het leven van een ouder, grootouder, een broer of zus? Welke waarde hebben vriendschap en levensbeschouwing voor nabestaanden? Marinus van den Berg is pastor. Naast beschouwende hoofdstukken bevat het boek veel poëtische teksten.
- We zullen doorgaan – Een hoopvolle zoektocht naar veerkracht. Lisanne van Sadelhoff (2023). Hoe maken we onszelf veerkrachtiger? De journaliste verloor haar moeder en praatte met wetenschappers en mensen die hebben geleden.
- Anders omgaan met verdriet – De weg van mindfulness, compassie en verbondenheid. David Dewulf (2023). Een pleidooi om verdriet te omarmen in ons eigen leven en in het leven van anderen. In dit boek neemt David Dewulf je mee op een innerlijke reis die je troost kan geven, je verbinding met anderen kan verdiepen en je opnieuw kan doen genieten van dit tijdelijke geschenk dat het leven heet. Hij steunt daarvoor op zijn jarenlange ervaring met mindfulness, compassie en de wijsheden uit het Oosten. Hij deelt ook hoe hij het verlies van zijn broer en zijn geliefde een plaats heeft gegeven.
- Omgaan met verlies en verdriet. Petra Franke (2012). Wegen om het verlies van een dierbare te verwerken: de helende kracht van de tijd; rituelen die het afscheid gemakkelijker maken; het doorstaan van heftige gevoelens; de kracht van dankbaarheid; omgaan met herinneringen en schuldgevoelens; het vinden van nieuwe levensmoed en de wil om het leven weer te omarmen.
POEZIE
- Jij bent de zon nu* – Guillaume Van Der Stichelen (+ CD gezongen door Jean Bosco Safari) –
Registraties van de verwarrende gevoelens die Guillaume schrijft als vader tijdens de weken na het overlijden van zijn zoon.
- Verbondenheid – Gedichtenbundel uitgegeven door OVOK
- Marinus Van Den Berg. Schreef verschillende bundels waaronder ‘Alsof je er nog bent’
- Wie was, kan nooit vergaan – 100 troostende gedichten – Claire Vanden Abbeele (2002)
- Nooit geheel voorbij. Geert Lemahieu (2013)
- Een handjevol troost. Liz is More (2020) Zachte rijmwoorden in een fluwelen jasje, voor al wie mist.
LITERATUUR EN LEVENSVERHALEN
- Anders Nabij. De stille kracht van ouders na de dood van hun kind – An Hooghe (2018) – Vijf ouders vertellen over het leven na de dood van hun kind.
- Verhalen voor het sterven gaan. – samengesteld door Marc Cosyns (2014) – schrijvers, filosofen, …
- Tonio. Een requiemroman. A.F.Th. van der Heijden (2012) Op 23 mei 2010 werd Van der Heijdens enige zoon Tonio op de fiets aangereden door een auto. Kort na dit verkeersongeval overleed Tonio op 21-jarige leeftijd in een ziekenhuis in Amsterdam, in het bijzijn van zijn ouders. Voor Van der Heijden biedt de reconstructie van het leven van zijn zoon in boekvorm een houvast; Tonio overleeft met dit boek op papier zijn stoffelijke bestaan. De foto die de cover siert, is ook het portret op zijn grafsteen. Dat zegt iets over dit vuistdikke boek: het is in de eerste plaats een monument voor de – letterlijk – verloren zoon.
- Jij ontbreekt aan mij. Mirjam Rotenstreich (2023) Beheerst door Verdriet, Gemis en Leed om haar zoon Tonio (VGLT) maakte ze korte teksten, die vaak hartverscheurend zijn, soms onverwacht luchtig, over het leven van een moeder zonder kind. Eerst merkte ze op dat het niet uit te leggen is. Toch kan het: deze bundel wordt stukje bij beetje een liefdevol portret van Tonio, en een antwoord op de vraag hoe het met haar gaat.
- Uit de tijd vallen. David Grossman (2011) Dit boek verkent in precieze en tegelijkertijd poëtische taal de chaotische gevoelens, de pijn en het verdriet van ouders die een kind verloren hebben. (Zijn eigen zoon overleed als Israëlisch soldaat)
- Maar niet uit het hart – Dierenverhalen over afscheid. Toon Tellegen (2003)
- Een hart onder de riem – Dierenverhalen vol troost. Toon Tellegen (2004)
- Geluk bij een ongeluk – Dierenverhalen vol troost. Toon Tellegen (2014)
- Het uur blauw. Afscheid zonder nabijheid – Johan Terryn (2021). Johan Terryn verloor zijn vader midden in de eerste lockdown. Rouwen en verdriet delen werden sterk beperkt door de omstandigheden. Hij ging met 12 mensen in gesprek tijdens een wandeling. In dit boek verweeft Johan de verhalen van zijn tochtgenoten met een dertiende verhaal: dat van zijn eigen rouwproces.
- Wachten op de schemering. Chaja Polak (2007). Chaja Polak verloor begin 2006 haar oudste zoon. Zij dacht nooit meer te zullen schrijven maar de woorden lieten zich niet binnen houden. In de persoon van Hanna voert de schrijfster ons een wereld binnen die na de dood van haar kind onherkenbaar is veranderd.
- Geboorte van mijn kostbare leegte. Een ander leven na de dood van je kind, reflecties van een moeder. Christine Haegeman (2012)
- Paradijsvogel over de Hoge Woerd. Benali Abdelkader (2022) – Een Marokkaans-Nederlands echtpaar probeert hun zoon op te voeden met het beste van twee culturen. Wanneer hij komt te overlijden, komt hun biculturele relatie onder druk te staan. Benali herschrijft een waargebeurd verhaal op basis van het dagboek van de moeder.
- De avond is ongemak. Marieke Lucas Rijneveld (2018) Het verhaal van een gereformeerd boerengezin dat wordt getroffen door de dood van een kind. Elk familielid gaat op zijn eigen manier om met het verdriet zonder te zien hoe de andere kinderen langzaam ontsporen.
- Verdriet is het ding met veren. Max Porter (2016) Twee broertjes en hun vader vinden, na de dood van hun moeder en echtgenoot, bij hun rouwverwerking steun bij de kraai Crow uit de gedichten van Ted Hughes.
- Faith, Hope and Carnage. Nick Cave, Sean O’Hagan (2022) (Eng) An exploration in Cave’s words of what drives his life and creativity. The book examines questions of faith, art, music, freedom, grief and love.
- Hoogteverschillen. Julian Barnes (2013) Een triptiek: essay, kortverhaal en essayistische herinnering, die samen meer zijn dan de som der delen. Barnes schrijft over de ballonvaart, fotografie en een herinnering aan zijn overleden echtgenote Pat Kavanagh, literair agente.
- Requiem. Reiner Maria Rilke (Du)
Kinderen
Het verlies van een dierbare is voor kinderen een ingrijpende gebeurtenis. Voor jonge kinderen kan het besef anders zijn dan voor oudere kinderen. Ieder kind gaat op zijn eigen manier met het afscheid om. Helaas kunnen jonge kinderen ook met hun eigen dood geconfronteerd worden. Hoe kun je hier mee omgaan en hen hierbij ondersteunen? Boeken over rouwen en de dood voor kinderen kunnen hierbij helpen. Voor jong en oud zijn er boeken geschreven die kunnen helpen bij rouwverwerking of het begrip van de dood. Sommigen met een lach, sommigen met een traan, maar vooral om hen te helpen begrijpen.
Boeken over rouwen en de dood voor kinderen 0-8 jaar
Dag lieve oma | Vrouwke Klapwijk, Marcella Bos
Een prentenboek over rouwverwerking voor jonge kinderen. Met een mix van tekst en prachtige illustraties wordt verteld over de oma van Marte die ziek is en komt te overlijden.
Lieve oma Pluis | Dick Bruna
Dick Bruna weet ook met Nijntje een gevoelig onderwerp op een kindervriendelijke manier te verwoorden. In dit voorleesboek heeft Nijntje verdriet omdat Oma Pluis is doodgegaan. Het verhaal wordt opgebouwd van de opbaring tot de begrafenis om het voor kinderen vanaf ongeveer twee jaar begrijpelijk te maken.
Doodgaan is geen feest | Riet Fiddelaers-Jaspers
Een kinderboek dat het onderwerp crematie voor jonge kinderen wat duidelijker maakt. Met dit voorleesverhaal over de vader van Julia en Stijn kunnen volwassenen uitleggen aan kinderen wat cremeren is.
Als een engel je komt halen | Leonie Troost & Ivo van den Berg De lichte en positieve toon van dit boek beschrijft voor kinderen wat er gebeurt als iemand doodgaat. De auteur schreef het samen met haar vijfjarige zoon Ivo en zo wordt het ook in het boek verwoord: een moeder legt het aan haar zoon uit.
Een boom vol herinneringen | Britta Teckentrup
Een verhaal over de kant van het gemis en het koesteren van herinneringen. In het boek valt Vos voor altijd in slaap op een mooi plekje in het bos. Toch missen de andere dieren in het bos hun vriend, ze komen bij elkaar om herinneringen op te halen.
Kijk oma, een ster! | Nicolien Groeneveld
Een boekje over het verlies van een opa, het verdriet van een oma, over een uitvaart en kinderlogica. Het boekje is op een kindvriendelijke manier uitgelegd. Geheel op rijm geschreven en voorzien van mooie tekeningen.
Overal en ergens | Pimm van Hest
Een meisje wil weten waar haar overleden mama is. Vanaf 5 jaar.
Moemoe op de maan | Eva Hadermann
Een jongen vraagt zich af waar zijn overleden oma is. 3 tot 6 jaar.
Een warm dekentje | Nathalie Slosse
Euthanasie uitgelegd op kindermaat.
Vaarwel | Nathalie Slosse
Invulboekje voor kinderen om herinneringen aan een overleden persoon te bewaren. 3 tot 6 jaar.
De Wensbloem | Nathalie Slosse
Over de ontreddering die volgt op het onverwacht overlijden van een dierbare. 3 tot 6 jaar.
De visjes van Océane | Nathalie Slosse
Voor kinderen die rouwen na zelfdoding. 3 tot 12 jaar.
Océane en haar visjes | Nathalie Slosse
Vouw- en rouwboekje voor kinderen na zelfdoding.
Afscheid van Grote Boom | Nathalie Slosse
Lees- en doeboekje voor kinderen die iemand verliezen aan zware ziekte. 3 tot 6 jaar.
Boeken over rouwen en de dood voor kinderen 8-12 jaar
Ik ga dood! Wat nu? | Susanne Dietvorst
Een werkboek voor kinderen die het lastig vinden om hun gevoelens te uiten. Tekenen, kleuren en schrijven geven kinderen de mogelijkheid om hun emoties te laten zien of de vragen te stellen waar ze mee zitten.
Achtste-groepers huilen niet | Jacques Vriens
De stoere Akkie uit groep acht is ernstig ziek, maar krijgt veel steun van haar juf en klas. Ze bemoeit zich vanuit het ziekenhuis nog met alle gebeurtenissen en haar klasgenoten bedenken leuke dingen om haar beter te laten voelen. Een leesboek dat een ernstig onderwerp met een vleugje komedie benadert.
Dag, lieve papa | Kirstin Rozema & Sandy Wijsbeek
Een verhaal dat inzicht geeft in hoe een gezin om kan gaan met de plotselinge dood van een ouder. Met verschillende tips van een professioneel uitvaartleider wordt omschreven hoe de dagen van het overlijden tot de begrafenis eruit kunnen zien.
Lexiland | Suzi Moore
Als Emma haar tweelingzus verliest, wordt alles anders. Haar ouders ruzien vaak, haar broertje krijgt veel aandacht, Emma voelt zich eenzaam en mist haar zus. Op een dag is daar Lexi en wordt er een bijzondere vriendschap gevormd. Ze hebben allebei iemand verloren en helpen elkaar door het rouwproces heen waarin veel geheimen worden ontrafeld.
Dood zijn, is dat voor altijd? | Lies Scaut
Vragen van kinderen rond door gebundeld, een waardevol themaboek voor ouders en opvoeders. Vanaf 8 jaar.
Boeken over rouwen en de dood voor kinderen 12-18 jaar
Verder zonder jou | Daan Westerink
Een boek waarin 28 jongeren zelf aan het woord zijn en vertellen over hun leven na het verlies van een familielid. Ze praten niet alleen over wat het met hen en hun omgeving deed, maar geven ook tips over hoe je als jongere kunt omgaan met verlies.
Een weeffout in onze sterren | John Green
Het liefdesverhaal van Hazel en Gus, die allebei te maken hebben gekregen met kanker. Hazel leeft nog door een nieuw medicijn en Gus heeft de ziekte overleefd, maar heeft zijn been hierbij verloren. Als ze elkaar ontmoeten, is het meteen raak, alleen wilt Hazel niet dat iemand zich aan haar hecht. Als Hazel Gus haar lievelingsboek met een mysterieus open einde laat lezen, besluiten ze de schrijver op te zoeken. Een verhaal met een onverwachte wending en hartverscheurende momenten, welke je aan het denken zet.
Boeken ter ondersteuning voor de volwassenen met rouwende kinderen
Diego en Billy | RememberMe
Diego is verdrietig omdat zijn opa is overleden. Hij vraagt zich af waar zijn ouders nu zo druk mee bezig zijn. Billy, het blauwe fantasie wezentje dat vanuit het tekenvel van Diego tot leven is gekomen, legt het uit. Billy neemt het kind aan de hand mee langs de onderwerpen overlijden, rouw en uitvaart(rituelen). Dit boek biedt een handvat voor ouders/verzorgers en docenten die op een laagdrempelige en leerzame manier de uitvaart en rouwrituelen binnen verschillende culturen met kinderen bespreekbaar willen maken.
Jong verlies | Riet Fiddelaers-Jaspers
Een boek die steun biedt aan volwassenen die jonge, rouwende kinderen opvangen en begeleiden. Riet Fiddelaers-Jaspers benadrukt dat het verdriet van jonge kinderen serieus genomen moet worden en het goed is om ze bij de dood te betrekken. Ze geeft advies over de belangrijkste vragen waar volwassenen mee zitten.
Mijn troostende ik | Riet Fiddelaers-Jaspers
In dit boek gaat Riet Fiddelaers-Jaspers in op rouwende jongeren. Hun kwetsbaarheid, maar ook hun kracht die door een betekenisvol verlies naar boven komt. Een advies voor de volwassenen over de juiste manier van ondersteuning voor jongeren.
Kinderen in spagaat | Leoniek van der Maarel
De omgeving waar een kind in terecht komt speelt een belangrijke rol in het rouwproces. De auteur vertelt vanuit haar ervaring als begeleider hoe je kinderen kunt leren omgaan met het rouwproces. Ook komen kinderen zelf aan het woord wat een praktisch inzicht geeft in wat voor hen heeft geholpen en wat juist niet.